Zo verloopt ontharding in Oostkamp in de praktijk

In de rubriek Stad in de Kijker laten we in elke editie een stads- of gemeentebestuur aan het woord en polsen we naar de initiatieven die genomen worden om natuurbeheer, groen en biodiversiteit te versterken. Dat ontharding van de (klein)stedelijke kernen daarin een cruciale pijler is, begrijpen ze in Oostkamp alvast heel goed. Na verschillende losse onthardings- en vergroeningsprojecten op wijkniveau, wordt vandaag immers ook een belangrijke verkeers- en parkeerader in het handelscentrum aangepakt. Burgemeester Jan de Keyser en schepen Delphine Roels vertellen hoe dat precies in z’n werk gaat.

Een grijze gemeente is Oostkamp allerminst. Ondanks de nauwe connectie met het aangrenzende Brugge onderscheidt deze ondernemende gemeente zich immers ook als de meest bosrijke van West-Vlaanderen. “Dat hebben we vooral te danken aan de vele kasteeldomeinen die historisch als tussenstop richting de kust werden opgericht”, vertelt burgemeester Jan de Keyser, “maar ook de actieve land- en tuinbouw op ons grondgebied heeft een belangrijk aandeel in het groene karakter. Enkel in het handelscentrum was die groene lijn nog niet helemaal doorgetrokken. Omdat we Oostkamp op een duurzame manier aan de volgende generatie willen doorgeven en we ervan overtuigd zijn dat ruimte voor groen en ontmoeting daarin cruciaal is, startten we vorig jaar echter met de klimaatrobuuste inrichting van de centraal gelegen Schooldreef. Daarvoor werd al meer dan 1.800 m2 aan verharding verwijderd.”

Er is nog een reden waarom bij de herinrichting van de Schooldreef zo uitdrukkelijk voor ontharding werd gekozen, vult Delphine Roels, schepen van Beheer publieke ruimte, nog aan. “Oostkamp ligt aan de benedenloop van een aantal belangrijke beken en ook de nabijheid van Brugge zorgt al eens voor een waterproblematiek in onze straten. Voor ons was het dus essentieel  om in dit project de focus op beleving te koppelen aan het creëren van ruimte voor water.”

Concreet gebeurt dat door de parkeerplaatsen op de middenberm te supprimeren en de Schooldreef ‘door te knippen’. Doorgaand verkeer is niet langer mogelijk en op het maaiveld wordt de straat in twee zones verdeeld. Ter hoogte van het knooppunt met de N50 komt een belevingsplein met horeca, handelszaken en ruime circulatiemogelijkheden voor voetgangers en fietsers; de andere zijde van de straat ontpopt zich tot een woonerf met parkgevoel dat aansluit op het Beukenpark. 

“Het woonerf blijft weliswaar volledig doorwaadbaar voor bestemmingsverkeer, maar de aanblik zal veel natuurlijker zijn. De plantvakken zullen hier bijvoorbeeld dieper verzonken liggen en als volwaardige wadi’s fungeren. Over de volledige lengte van de straat zal hemelwater zo via de plantvakken in de ondergrond infiltreren. Enkel wanneer het water in extreme omstandigheden echt te hoog dreigt te staan, komt het via een overloop in de riolering terecht.”

Om de ambities van het project waar te maken, moest het gemeentebestuur van Oostkamp ook een beetje creatief zijn. De talrijke parkeerplaatsen die op het maaiveld geëlimineerd werden, moesten immers elders weer gecreëerd worden. Burgemeester Jan de Keyser: “De klassieke oplossing zou zijn om onder de straat een nieuwe parking te voorzien, maar daarmee beperk je natuurlijk de mogelijkheden voor beplanting en infiltratie. Een betonnen kelder is geen duurzame oplossing. Daarom zochten we aansluiting bij een privaat nieuwbouwproject op de hoek van de straat, waarin we twee ondergrondse parkeerniveaus aankochten. Evident is zo’n combinatie met een privé-initiatief allerminst, maar het vrijwaart uiteindelijk wel de klimaat- en waterrobuuste inrichting van de straat.”

Voor de realisatie van die inrichting werd gekozen voor onder andere lichtkleurige betonproducten – voor de reductie van hittestress – en plantvakken gevuld met lava – voor extra waterbuffercapaciteit. De beplanting bestaat, of zal bestaan, uit een selectie onderhoudsvriendelijke soorten die zowel vocht- als droogteresistent zijn. 

“We hebben hierrond de voorbije jaren gelukkig al veel expertise opgedaan”, aldus Delphine Roels. “Vooral uit de diverse onthardingsprojecten in onze wijken hebben we veel geleerd. Zo beseffen we intussen bijvoorbeeld dat het onderhoud van dergelijke projecten de eerste jaren bijzonder pittig kan zijn, maar dat het na twee à drie jaar ook wel stabiliseert. In de toekomst zou het in ieder geval toch minder arbeidsintensief moeten zijn dan het bijhouden van al die typische haagmassieven.”

“Een van de grootste uitdagingen bij dergelijke onthardingsprojecten is inderdaad dat het beheersbaar moet zijn qua onderhoud”, valt Jan de Keyser bij. “Klimaatrobuust en onderhoudsvriendelijk. Dat zijn vanuit de publieke sector echt de belangrijkste vereisten. Het verbaast me soms dat daarop vanuit de sierteeltsector nog zo weinig ingespeeld wordt. Steden en gemeenten gaan de komende jaren immers alsmaar verder ontharden en de markt van groenvoorzieningen zal dus enkel maar groeien. Daar ligt nog een enorme opportuniteit voor de Vlaamse sierteeltsector.”