Terugblik op 36ste editie van Gentse Floraliën

Paradijselijke bloemen en het Lam Gods: een geslaagd huwelijk

De 2020-editie van de Gentse Floraliën werd om gekende redenen tweemaal uitgesteld. Dit jaar was het eindelijk zover: in het ICC ontdekten bezoekers het beste wat Vlaanderen te bieden heeft op het gebied van sierteelt. Pieter Toebaert en Jurgen Van de Walle blikken terug op een geslaagde editie.

Na twee jaar gedwongen uitstel was de ontlading groot, toen de Vlaamse sierteeltsector elkaar van 29 april tot 8 mei weer kon ontmoeten, omringd door de ongeziene bloemenpracht van de Floraliën. De afgelopen twee jaar waren een rollercoaster. 

“In 2020 stonden we al heel ver met de productie. We hebben echt op het allerlaatste moment moeten afzeggen”, herinnert zich algemeen directeur Pieter Toebaert. “Vooral de onzekerheid viel zwaar. Uitstel, ja, maar naar wanneer? Eerst zouden we alles een jaar uitstellen, maar ook in 2021 bleek het niet mogelijk om het evenement coronaproof te organiseren.”

De organisatie vond andere manieren om contact te houden met het publiek. Studenten vertelden het verhaal van de Floraliën met online acties en er werden lezingen en workshops georganiseerd. 

“Zo wisten we de verbindingen tussen mens en natuur levendig te houden. Dit jaar stonden we er weer, met maar liefst 295 standhouders en honderdduizenden bloemen. Alle deelnemers hebben een ongeziene flexibiliteit en inzet aan de dag gelegd, waarvoor we hen nadrukkelijk willen bedanken.” 

De voorbereidingen voor deze editie zagen het startschot in 2017. In de zoektocht naar de artistieke insteek viel de keuze op ‘Mijn paradijs’ met baseline ‘Mijn wereldse tuin’. 

Pieter Toebaert licht toe: “In onze hectische maatschappij zijn mensen steeds meer op zoek naar stilte en rust, naar zichzelf en naar hun persoonlijk paradijs. Sommigen vinden het in hun groene huiskamer, anderen voelen zich dan weer het best in een park of in hun eigen tuin. In de wereldse tuin denken we bovendien na over inheemse en uitheemse planten. Kijken we naar de geschiedenis, dan merken we dat planten doorheen de eeuwen altijd migreerden. Door dit verhaal te vertellen, wilden we ook onze veranderende maatschappij omarmen.”  

In 2020 vierde Gent bovendien het Van Eyck-jaar. Het Lam Gods beeldt ook een soort paradijs uit en bleek een dankbaar kader om de sierteelt in de kijker te plaatsen. Toebaert: “In 2020 zouden wij de tweede grootste tentoonstelling geweest zijn rond Van Eyck. Nu prijzen we ons gelukkig dat we als het ware het slotevenement rond het Van Eyck-thema hebben georganiseerd.”

De blikvanger in de Floraliënhal was ongetwijfeld de groepsstand van sierteelt- en groenfederatie AVBS. Het architectenteam bestond uit Inge De Bruycker, Inge Vanoverbeke en Jurgen Vandewalle, die het centrale tafereel van het Lam Gods met de paradijselijke tuin als streefbeeld kozen. Samen met 75 kwekerijen richtten ze de grootschalige artistieke stand in. Naast de aanplantingen met bloemisterij- en boomkwekerijproducten was er ook ruimte voor drie artistieke bloemenstanden, waaronder één snijbloemenstand. De groepsstand van AVBS besloeg 2000 vierkante meter, toonde 350 soorten en tienduizenden planten.

Voor het geraamte van het Lam uit metaal werd een samenwerking aangegaan met het Wetterse Scheppersinstituut. De kop van het Lam werd bekleed met gevriesdroogde blaadjes. De bloemen voor het lichaam werden in verschillende fases voorgekweekt en geleverd door Florensis. 

“Aan deze realisatie ging heel wat denk-, kweek- en bouwwerk vooraf”, vertelt tuinarchitect Jurgen Van de Walle. “En het heeft geloond. De stand was zichtbaar vanuit verschillende hoeken en het Lam speelde zo een centrale rol.”

“Het ontwerp voor onze stand werd twee jaar geleden al afgewerkt”, zegt Van de Walle. “We hebben het wel wat moeten herwerken na corona. Meerdere planten wijzigden door groei of beschikbaarheid, sommige kwekers zijn afgevallen en anderen zijn erbij gekomen. We zijn de groep ontzettend dankbaar dat ze twee keer de aanpassing heeft gedaan. Om planten op tijd klaar te hebben moeten kwekers namelijk al maanden op voorhand schakelen.”

Van de Walle houdt wel van een uitdaging, zegt hij, en dat is werken met zo’n groot team in ieder geval. “In het ontwerp brachten we met de drie architecten elk onze sterkte mee om tot een geslaagd geheel te komen. Onder leiding van AVBS organiseerden we kwekersvergaderingen om te horen wat voor hen haalbaar was en welke wensen zij hadden. Het is intens om iedereen op één lijn te krijgen, maar ook heel boeiend. Tijdens de opbouw en afbouw werkten we als één team dat goed op elkaar was afgestemd, waardoor alles vlot is verlopen.”

Op de Floraliën is ook gegarandeerd plaats voor innovatie. “In vernieuwing staat ook duurzaamheid centraal”, zegt Pieter Toebaert. “In de botanische tuin van de Universiteit Gent tonen we wetenschappelijke ontwikkelingen in de sector aan het publiek.” Vandaag de dag wordt bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar boomvariëteiten die beter tegen de droogte kunnen en dus leefbaarder zijn in een veranderend klimaat.

“Voor onze groepsstand vonden we ook heel wat manieren om rekening te houden met het klimaat en duurzaamheid”, vertelt Jurgen Van de Walle. “De kwekers werkten goed samen om het transport zoveel mogelijk te bundelen.” De mensen op het Lam Gods-schilderij werden bovendien voorgesteld door grote bomen en heesters. “In samenwerking met boomkwekerij De Bruyn voorzagen we speciale waterzakken die in mondjesmaat water lieten doorsijpelen. Zo bleven de bomen wekenlang mooi en konden we verspilling voorkomen.”

Na afloop van het event werden zoveel mogelijk planten verkocht aan de Gentenaars. De opbrengst van de verkoop gaat naar projecten van de Koning Boudewijnstichting en het bosuitbreidingsgebied aan het Leen in Eeklo. Ook de bomen van het bos in ’t Kuipke krijgen een tweede leven als bosuitbreidingsgebied in Oost-Vlaanderen. Editie 2022 van de Gentse Floraliën klopte af op 75.000 bezoekers. Toebaert: “We zagen een algemene tevredenheid bij de deelnemers en bij het publiek. Ik denk dat we er goed voor staan. De sector werd goed vertegenwoordigd en het publiek heeft ons opnieuw gevonden. We kijken stiekem al uit naar de volgende editie, op een nieuwe of volledig vernieuwde locatie.”