Rotterdams museumdepot krijgt meer dan zomaar een groendak. Kroon op het werk

En petit comité en digitaal aangevuld, weliswaar, maar met de gekende elementen zoals lezingen, panelsessies en de uitreiking van de Rooftop Award. Die ging naar het meest in het oog springende dak van Nederland: het groendak van het gloednieuwe depot van museum Boijmans van Beuningen. Een blik op een bijzonder dakproject.

Het Depot Boijmans van Beuningen is een uitbreiding van het gelijknamige Rotterdamse museum voor moderne kunst. Over zes verdiepingen en een totale oppervlakte van 15.000 m2 zal het gebouw niet alleen de kunstcollecties van het instituut huisvesten, maar zal het bezoekers ook inzicht bieden in de manier waarop musea hun artistieke collecties beheren en onderhouden. Hoewel de opening van het gebouw pas in september 2021 voorzien is, staat het zo nu al te boek als het eerste publiek toegankelijke museumdepot ter wereld.

Het gebouw is een ontwerp van het gekende Nederlandse architectenbureau MVRDV. Het wordt gekenmerkt door een opmerkelijke ronde vorm, die als een kom naar boven toe breder wordt, en een letterlijk schitterende glazen façade. Twee ingrepen die de integratie van het gebouw in het omliggende Museumpark moeten vrijwaren en onderstrepen, zo klinkt het. Het spiegelende glas zorgt namelijk voor een 360° reflectie van de groene parkzone en doet het gebouw zo met zijn omgeving versmelten. Op het dak werd rondom een paviljoen met restaurant en expositieruimte dan weer een intensief groendak aangelegd, dat als verlengde van het park fungeert. Dankzij de vormgeving van het gebouw wordt zo bovendien meer groenoppervlakte toegevoegd – zo’n 1.500 m2 om precies te zijn – dan het gelijkvloers effectief in het park inneemt.

Dat het niet zomaar een groendak is, valt meteen op aan de beplanting. 32 meter hoog werden er namelijk maar liefst 75 meerstammige berkenbomen aangeplant. Zij werden speciaal gekweekt met een compact wortelgestel, en naar een ontwerp van MTD Landschapsarchitecten in een op maat samengestelde systeemopbouw van ZinCo gepositioneerd. Daarvoor werd het bestaande systeem voor intensieve groendaken aangevuld met aangepaste substraten en drainage-elementen, en een verankeringssysteem dat ervoor moet zorgen dat de tot zes meter hoge bomen de hoge windbelastingen op het dak kunnen weerstaan. Een telescopische kraan zorgde er alvast voor dat alle beplantingen intact tot op het dak geraakten.

Naast de duidelijk architecturale ambities, schuwt het Depot Boijmans van Beuningen trouwens ook de duurzaamheidsambities niet. Met hoogtechnologische voorzieningen zoals een geothermische warmtewisselaar, zonnepanelen, ledverlichting en hoogwaardige thermische isolatie beoogt het gebouw zelfs een BREEAM Excellent classificatie, een van de hoogst mogelijke onderscheidingen wat betreft een duurzaam gebouwde omgeving. 

Het zal niet verbazen dat het dakpark – of zeg maar bos – eveneens in die ambities kadert, net als het daaraan gerelateerde regenwaterbeheer. Zo wordt regenwater opgeslagen en gebufferd voor toepassingen zoals toiletspoeling, maar ook en bovenal voor de irrigatie van het groendak met zijn 75 volwaardige bomen. Overtollig regenwater wordt, tot slot, afgevoerd naar de vijver van het nabijgelegen museum Het Nieuw Instituut, zodat het systeem volledig onafhankelijk van het stedelijke regenwaterafvoersysteem fungeert.