Naar een totaalconcept voor infiltratie en ontharding

De droge zomers van 2017 en 2018 liggen nog vers in het geheugen. Net als de lokale, soms hevige, regenbuien is het een signaal dat de klimaatverandering zich laat voelen. Maar hoe beperken we de wateroverlast die de buien veroorzaken? En hoe vangen we dat kostbare hemelwaterwater op om daarna nuttig te gebruiken om zo een antwoord te bieden aan de droogte? Recent onderzoek van Patrick Willems, professor waterbouwkunde aan de KU Leuven, leert ons dat ontharding één van de sleutels tot de oplossing kan zijn. Volgens Willems is het afkoppelen van voldoende verharde oppervlakte van de riolering, in combinatie met infiltratie, cruciaal om slim om te gaan met de veranderende klimaatomstandigheden.

Aquafin is al even bezig met het creëren van oplossingen om slim met water om te gaan. De hemelwaterplannen, waarbij op maat van gemeenten wordt gekeken naar hoe het best om te gaan met hemelwater, is er één van. De waterzuiveraar werkt nu aan een concept om de klimaatrobuuste ideeën die de hemelwaterplannen opleveren, in praktijk te brengen. Krista Decat, manager Visie bij Aquafin, licht toe: “Ons nieuw concept vertrekt waar de hemelwaterplannen stoppen. Bekijkt zo’n hemelwaterplan een groter gebied en biedt het een globale kijk, dan zoomen we met het nieuwe concept in op bepaalde projectzones en nemen daar alle waterstromen onder de loep. Hierbij kijken we naar de concrete invulling met groenblauwe elementen en bieden zo de beste oplossing voor een specifieke situatie in een bepaalde straat, wijk of stadsdeel. We zorgen daarbij niet alleen voor een optimale werking, maar hebben ook oog voor de decoratieve factor.

Iedereen mee in bad
“Zo’n groenblauw element kan trouwens van alles zijn. Denk aan wadi’s, ontharding, infiltratiestroken of waterdoorlatende verharding, maar ook aan groendaken of geveltuinen, die we het liefst willen combineren met slim hergebruik van hemelwater”, gaat Krista Decat verder. “Die elementen op zich zijn niet nieuw, maar de doordachte integratie ervan in een uitvoeringsproject is dat wel. Net zoals de bewustwording errond, zowel bij burgers als onze technische partners. Cruciaal hierbij is dat we een goede manier vinden om onze technische partners mee in bad te krijgen.”

Krista Decat, manager Visie bij Aquafin. (Beeld: Sigfrid Eggers)

In zijn speech tijdens de Aquafin-awards eind 2018, merkte Dirk De Waele, directeur Projectmanagement, het al op: “Over het algemeen gaat er nog té weinig aandacht uit naar bronmaatregelen om de afstroom van hemelwater te vermijden.  Als we het menen met het tweede deel van de visie van Aquafin, namelijk ‘een leefomgeving in harmonie met water’, dan zijn we dat aan onszelf, onze klanten en aan de maatschappij verplicht.” Decat vult daarbij aan: “Ons concept vereist daarom een nauwe samenwerking met onze technische partners. We moeten de dialoog met hen nog versterken. Want zij zijn het die onze plannen en ideeën mee zullen moeten ontwerpen en realiseren.”

Voordelen die doorwerken
Terwijl deze aanpak in Vlaanderen nog relatief nieuw is, staan ze in het buitenland al een stuk verder. New York, bijvoorbeeld, geniet al langer van de voordelen van groenblauwe elementen. Eerst en vooral zijn er de onmiddellijke zichtbare resultaten. Daarnaast is de beleving van de buurt een stuk aangenamer, iets wat reguliere ondergrondse infrastructuurwerken niet kunnen bieden. En wie denkt dat dit concept een dure maatregel is: studie wees uit dat ook het kostenplaatje significant lager is. “Komt daar nog bij”, aldus Krista Decat, “dat net de diversiteit aan maatregelen ervoor zorgt dat je omgeving het best aangepast is aan veranderende of extremere weersomstandigheden.”

Vandaag en morgen
Krista Decat: “We richten ons met dit idee niet alleen op onze klassieke klanten zoals gemeenten, maar ook op bouwpromotoren, ontwikkelingsmaatschappijen of bedrijven en organisaties met een complex waterprobleem. We willen hen inspireren en helpen met de ontwikkeling en uitvoering van innovatieve en toekomstgerichte waterconcepten. Vandaag voeren we al twee dergelijke opdrachten uit. Voor ZOO Planckendael werken we een volledige waterstudie uit die focust op een duurzame verbetering en optimalisatie van de verschillende waterstromen in het park. Matexi riep onze expertise dan weer in voor advies rond duurzaam omgaan met energie en water voor een nieuw te bouwen wijk aan de Drie Fonteinen in Vilvoorde.“

De droge zomers van 2017 en 2018 liggen nog vers in het geheugen. Net als de lokale, soms hevige, regenbuien is het een signaal dat de klimaatverandering zich laat voelen. Maar hoe beperken we de wateroverlast die de buien veroorzaken? En hoe vangen we dat kostbare hemelwaterwater op om daarna nuttig te gebruiken om zo een antwoord te bieden aan de droogte? Recent onderzoek van Patrick Willems, professor waterbouwkunde aan de KU Leuven, leert ons dat ontharding één van de sleutels tot de oplossing kan zijn. Volgens Willems is het afkoppelen van voldoende verharde oppervlakte van de riolering, in combinatie met infiltratie, cruciaal om slim om te gaan met de veranderende klimaatomstandigheden.

Samenwerking met technische partners
“Het duurzaam blijven omgaan met hemelwater, onze steden en gemeenten zo klimaatrobuust mogelijk maken én onze partners uitdagen om die denkwijze consequent door te voeren: het klinkt best ambitieus, maar we zijn ervan overtuigd dat dit de enige manier is om water een toekomst te geven”, besluit Krista Decat.