Blaas bomen onder stress nieuw leven in

Gerichte aanpak voor langdurige resultaten

Dat oerbossen zoals het Amazonewoud de longen van onze aarde zijn, dat weten we al langer. Maar dat ook elke individuele boom in ons kleine Belgenland een centrale speler is in het temperen van de klimaatopwarming en alle bijbehorende negatieve effecten? Dat besef is bij de meesten pas de laatste decennia beginnen groeien. Loonwerkbedrijf De Ceuster kwam nochtans twintig jaar geleden al met een oplossing om ons vaak eeuwenoud groen kapitaal te vrijwaren.

“Het zijn vooral oude bomen die een belangrijke bijdrage bieden aan bijvoorbeeld CO2-opslag, verkoeling, luchtkwaliteit en het drainerend vermogen van de bodem”, zegt Andreas Popelier, bio-ingenieur en technisch adviseur bij De Ceuster. “Vroeger werd nog snel een oude boom geveld om elders weer een nieuwe aan te planten, maar inmiddels groeit het besef dat we in de eerste plaats onze bestaande en soms eeuwenoude exemplaren moeten beschermen. Net als andere planten krijgen ook zij steeds meer te lijden onder extreme weersomstandigheden ten gevolge van het veranderende klimaat, maar net zozeer onder menselijke invloeden, zoals verdichting van de bodem, wortelschade en een teveel aan strooizouten. Ze kunnen dus best wat hulp gebruiken.”

Hoewel De Ceuster in de eerste plaats een loonwerkbedrijf is, gespecialiseerd in tuinbouw, park,  infrastructuur en sport- en recreatievelden, ontwikkelde het ook de Oxyjet: een machine die de bodem onder de kroonprojectie van de boom losploft voor een betere bodemstructuur, en in dezelfde beweging ook de nodige voedingsstoffen en een bodemverbeteraar aan de wortelzone injecteert.

“Wanneer we tijdens onze werkzaamheden een probleem opmerken waarvoor op de markt nog geen afdoende oplossing beschikbaar is, dan zetten we de mannen in ons eigen atelier aan het werk”, vertelt Popelier. “In het geval van de Oxyjet deden we dat twintig jaar geleden al. Waren het toen echter maar enkelingen die het belang van onze bomen en dus het voordeel van de behandeling inzagen, dan is het vandaag brandend actueel.”

Aan de machine en de werkwijze zelf is in de afgelopen twintig jaar maar weinig veranderd, maar inmiddels werd wel het behandelingsregime geoptimaliseerd.

“Vandaag maken we gebruik van een totaalbehandeling, bestaande uit drie producten: een bodemverbeteraar met biostimulanten op basis van nuttige bodemorganismen, organische voedingsstoffen vol sporenelementen, en een oplossing die schadelijke zouten neutraliseert, zodanig dat ze niet meer door de boom opgenomen kunnen worden.”

Daarnaast zorgt het sterk vertakte kanalennetwerk ervoor dat bij het losploffen van de grond ruimte ontstaat voor een goede lucht- en waterhuishouding van de bodem. Om dit drainerend effect te behouden, kunnen de kanalen bijkomend met lava opgevuld worden. “Dit doen we voornamelijk bij sterk verdichte gronden, zoals op een parking. Zelfs wanneer er helemaal geen bomen staan, zoals op de terreinen van Racing Genk, biedt het een uitstekende drainage-oplossing.”

Met Oxyjet streeft De Ceuster naar een oplossing en bescherming voor de lange termijn, die bijgevolg niet alleen curatief maar ook preventief toegepast kan worden. 

“De uitdaging daarbij is evenwel dat het soms moeilijk is om dat positieve effect op een wetenschappelijke manier te bewijzen”, geeft Popelier toe. “Daarom hebben we vorig jaar samen met het Laboratorium Plantenecologie van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent een onderzoeksproject opgestart in De Tuinen van Adegem.” 

Concreet worden de groei en gezondheid van twee eiken en twee notelaars opgevolgd, waarvan telkens één met Oxyjet behandeld en één als controle. Dat gebeurt niet alleen via een visuele beoordeling van onder meer de duur van het groeiseizoen, de bladgroei, de kleur en het aantal jonge twijgen, maar ook met gespecialiseerde plantsensoren voor de diametergroei en de sapstromen. 

“In de zomer van 2021 zagen we al spectaculaire verschillen in de diametergroei. In de maand juli bedroeg de diametergroei bij de behandelde eik bijvoorbeeld 33% meer dan bij de onbehandelde; bij de notelaar bedroeg het verschil zelfs 41%. En dat was dan nog een natte en gematigde zomer. Het is nu dus enorm uitkijken naar de resultaten van de warme en droge zomer van 2022. Die zullen binnenkort beschikbaar zijn.”