Platform voor de tuin- en groenprofessional
Hoe maken we onze steden weerbaar tegen hittegolven? De vraag naar verkoeling neemt toe, zeker in stedelijke omgevingen, terwijl het aanbod van toegankelijk openluchtzwemwater in Vlaanderen beperkt blijft. Park Schoonhoven in Aarschot brengt daar verandering in: de stad opende er de eerste permanente natuurlijke zwemvijver van België. Dankzij een innovatief filtersysteem is een publiek zwembad met volledig biologisch gezuiverd water vandaag geen utopie meer.
De originele vijver in Park Schoonhoven was in de jaren 1950 een populaire plek voor de Aarschottenaars. In 2020 kocht de stad het domein opnieuw aan, met de ambitie om het recreatieve karakter terug te brengen. Voor het ontwerp en de realisatie werkte het stadsbestuur onder meer samen met Ecoworks, specialist in zwemvijvers.
“Wij brengen natuur terug naar plekken waar ruimte schaars is en de impact groot”, zegt Geoffrey Heyrbaut, projectadviseur bij Ecoworks. “Op daken, gevels, schoolpleinen of publieke ruimtes realiseren we blauwgroene oplossingen. We kregen de vraag om een haalbaarheidsstudie uit te voeren om na te gaan of de bestaande vijver kon omgebouwd worden naar een zwemvijver.”
Daarop nam Ecoworks het Duitse Polyplan onder de arm. “Polyplan heeft meer dan twintig jaar ervaring op dat gebied en samen hebben wij die studie uitgevoerd. De conclusie was dat de kwaliteit van het zwemwater net onvoldoende was, en dat ook de beleving verbeterd kon worden”, gaat Heyrbaut verder.
Ecoworks ontwierp een kleinere, maar nog altijd indrukwekkende vijver van 3.500 m². De zwemvijver kreeg een volledige waterafdichting, zodat er geen uitwisseling mogelijk is tussen het zwemwater en het grond- of regenwater. Naast dit volledig gesloten systeem werd een natuurlijke filter gebouwd. “Twee jaar geleden kregen we groen licht om ons ontwerp uit te voeren en het filtersysteem te plaatsen”, zegt Heyrbaut.
Een houten steiger scheidt een speelzone voor de allerkleinsten af. In het eerste gedeelte is de bodem bedekt met een laagje zand, waardoor het lijkt alsof je in de zee loopt. Verderop is de rest van de vijver, met uitzondering van de plantenzone, dichtgelegd met TPO-folie van Sealtec Waterproofing uit Aarschot. Onder de folie zit een andere zandlaag, waardoor de ondergrond zacht aanvoelt. De folie wordt regelmatig gereinigd.
“In dit systeem hebben we de bacteriologische filter, die gebruikt wordt in een chlooromgeving, vervangen door een Neptun-filter. Dit is een grote vlakte met enkele specifieke steensoorten waarover het water wordt verstoven. Deze filter doodt de schadelijke bacteriën. De tweede filtering gebeurt door de natuur zelf, namelijk door het microbiologisch leven dat zich in het water afspeelt en zich vastklampt aan wanden en boorden. Ongeveer tien procent van het water wordt op deze manier gezuiverd. Een derde filter bestaat uit een hydrobotanische filterzone. Deze plantenzone filtert bacteriën, zoals voedingsstoffen en fosfaten, uit het water”, licht Heyrbaut toe.
De grootste inbreng van bacteriën gebeurt door de mensen zelf, met name door bacteriën die op de huid zitten. “In een particuliere zwemvijver, die niet zo druk bezocht wordt, kan het microbiologische leven in het water voldoende het hoofd bieden aan mogelijke bacteriën die zich aan de wortels van de planten nestelen. Voor een publiek bad is een Neptun-filter een meerwaarde.”
Het systeem is ontworpen op een capaciteit van zo’n 1.500 à 1.800 zwemmers. “In theorie kan het zelfs veel meer aan”, aldus Heyrbaut. Polyplan ontwikkelde een waterformule die onder meer de temperatuur en de stroming continu monitort. Het aanvulwater komt uit de Motte, een rivier naast de vijver, en wordt vooraf gefilterd. We houden de waterkwaliteit nauwlettend in het oog.”
“We kozen in Aarschot resoluut voor 100% biologisch zuiver water en een fijne zwemervaring. Jarenlang bouwden we expertise op bij particuliere zwemvijvers. Nu tonen we dat het ook publiek perfect haalbaar is. Dit project heeft echt een debat in gang gezet”, besluit Heyrbaut.
