Wanneer we rondkijken in de gemiddelde Vlaamse tuin, valt op dat vaak dezelfde plantensoorten worden gebruikt. Monotone beukenhagen, siergrassen en zogenaamde groene buxusvervangers domineren het beeld. Het aanbod in de groothandel beperkt zich vaak tot een standaardlijst van soorten, zonder veel ruimte voor variatie. Ook boomkwekers focussen massaal op het kweken van deze standaardsoorten in grote aantallen.
In een tijd waarin tuinarchitecten, tuinaannemers en consumenten ogenschijnlijk streven naar biodiversiteit, staat deze uniformiteit in schril contrast met de werkelijkheid. Bovendien worden planten vaak aangeplant op bodems die niet geschikt zijn, wat leidt tot teleurstellende resultaten.
De oproep om inheemse soorten te gebruiken in bijna elk tuinontwerp roept ook vragen op. In stedelijke omgevingen zijn inheemse soorten, zoals grote bomen of bosplanten, niet altijd de beste keuze. Deze soorten zijn gewend aan bosrijke omgevingen met luchtige bodems, condities die zelden voorkomen in onze steden en dorpskernen.
Er zijn honderden soorten en cultivars die, met wat speurwerk, gemakkelijk verkrijgbaar zijn en die vaak verbeterde of unieke eigenschappen hebben die beter passen in onze steden en tuinen. Veel van deze nieuwe soorten zijn het resultaat van veredeling en selectie, en bieden een echte meerwaarde. Veel van deze soorten zijn ook bijzonder interessant voor bijen en andere nuttige insecten vanwege hun lange of afwijkende bloei.
In Vlaanderen en Nederland zijn er veel veredelaars en kwekers actief die aan de basis liggen van deze nieuwe soorten. Vlaamse veredelaars hebben bijvoorbeeld succesvolle selecties geproduceerd zoals die van Best Select van het ILVO, Betterbuxus® resistente buxusrassen, die in tal van bekende kasteeltuinen zijn aangeplant, en talloze sierteeltcreaties in Rhododendron, Helleborus, Agapanthus en andere planten.
Toch vinden deze innovatieve planten moeilijk hun weg naar de gemiddelde tuin, en ook veel tuinaanleggers tonen weinig interesse in dit kwalitatieve sortiment. Het is onduidelijk of dit te wijten is aan gemakzucht of onwetendheid.
Nochtans is het eenvoudig om op de hoogte te blijven van deze nieuwe soorten via de verschillende vakbeurzen. Grootgroenplus in Zundert (Nederland) laat een zeer uitgebreid hedendaags sortiment zien. Florall in Waregem is onze enige Belgische sierteeltbeurs die net zijn dertigjarig bestaan heeft gevierd, maar die weinig bezocht wordt door tuinaanleggers. Ook de tweejaarlijkse beurs Greenexpo in Gent, de hoogmis voor de tuinaanleg toont heel wat planten. Deze beurzen bieden uitstekende mogelijkheden om botanische kennis en inspiratie op te doen voor toekomstige projecten.
Een moderne, biodiverse tuin vraagt om een beter en gevarieerder sortiment dan wat er vandaag de dag vaak wordt aangeplant. Door hun vakbekwaamheid kunnen tuinaanleggers zich onderscheiden en consumenten helpen om te genieten van een unieke en bijzondere tuin.