Bloemrijke graslanden, zijn gemeentes en aannemers er klaar voor?

Beleidsmakers en ontwerpers hebben de mond vol van bloemenweides, bijen- en vlindervriendelijke bloemenmengsels , ecologisch beheer en klimaat neutrale beplanting.

Maar zijn onze groendiensten en tuinaannemers wel klaar voor het beheer van dit soort groen?

Het verhogen van biodiversiteit in graslanden en andere kruidachtige vegetaties is gebaseerd op het verschralingsprincipe, een beheervorm die reeds lang wordt toegepast in het natuurbeheer.

Bij verschralingsbeheer verlagen we de concurrentiekracht van de grassen ten voordele van kruiden en bloemen die op hun beurt de biodiversiteit verhogen. 

Verschralen is zowat het tegenovergestelde van wat wij in het klassieke tuinieren gewend zijn te doen. Voor een doorsnee grasland betekend dit dat je de bodem verarmt (verschraald) door een gericht maaibeheer toe te passen waarbij de afvoer van het maaisel (biomassa) de belangrijkste maatregel is. In principe is dit beheer vergelijkbaar met het wegbermbeheer (bermdecreet), een eerste maal maaien na half juni (na de bloei van de lentebloeiers) en een tweede maal na half september (na de bloei van de zomerbloeiers), bij extreem voedselrijke situaties kan dit maairegime gerust hoger zijn. Aannemers weten dat hiervoor gepast materieel nodig is en constructeurs hebben voor dit werk gepaste machines op de markt gebracht.

Maar hoe zit dat in parken, plantsoenen en privé tuinen waar op veel kleinere oppervlaktes en gevoelige bodems gewerkt wordt? Heel wat overheden en aannemers hebben de voorbije jaren geïnvesteerd in mulchmaaiers, het alternatief voor minder groenafval. Maar deze machine zorgt voor een permanente aanvoer van organisch materiaal, vraagt een hoge maaifrequentie en is dus niet geschikt voor extensief graslandbeheer.

Voor dit soort beheer heb je middelen nodig die een hoge vegetatie kort maaien en deze al dan niet direct afvoeren, zo niet moeten er ook nog middelen voorzien worden om het maaisel af te voeren. Deze kennis is van belang bij de opmaak van bestekken en bij de aankoop van nieuwe machines.   

Ecologisch graslandbeheer kan bij aanvang duurder zijn dan klassiek beheer (meer groenafval, aanschaf nieuw materieel), doch dit is tijdelijk. Ecologische beheer loont op termijn op alle vlakken. Eenmaal het verschralingsproces in werking treed, verlaagt de aftevoeren biomassa, is er minder arbeid nodig, is er minder uitstoot, minder slijtage van machines, zijn er minder kosten, maar meer biodiversiteit. Bloemrijke graslanden bieden eveneens een habitat aan natuurlijke vijanden van plagen en parasieten zoals bijvoorbeeld de eikenprocessierups. Bloemrijke graslanden zorgen voor een microklimaat met een betere waterhuishouding en een gezonder bodemleven.

Verschraling is het sleutelwoord voor een rijke biodiversiteit, het vraagt van onze ontwerpers en beheerders een andere denk- en werkwijze ook bij de aanleg van nieuwe groenprojecten.