Verblauwen via halfverharding

Verblauwen en vergroenen zijn een fantastisch stel. Dat vergroenen een belangrijke rol kan spelen in klimaatadaptatie, staat voor velen als een paal boven water. Verblauwen – oftewel de infiltratie van regenwater in de bodem –speelt die rol ook. Het regenwater sijpelt door de bodem en vult de grondwaterreserves aan. Daar waar groen verkoelend en zuiverend werkt, verhoogt blauw de infiltratiecapaciteit. Samen verminderen ze de wateroverlast. 

Klimaatadaptie is een goed gekozen woord, en iedereen geeft daar weer een andere betekenis aan. Af en toe heb ik het idee dat we langs elkaar heen praten. Wat mij betreft zouden we daar niet altijd een definitie aan moeten hangen: klimaatadaptatie is je aanpassen aan de klimaatverandering. Daar kun je op korte termijn niets aan doen, maar het biedt andere mogelijkheden en oplossingen. 

Klimaatverandering, zoals meer hevige regenbuien en langere periodes van droogte, moet je opvangen. En het liefst daar waar het hoort: in de grond. Her en der hebben we er een handje van weg om het water zo snel mogelijk weg te pompen, en niet alleen om te zorgen voor droge voeten. Het gevolg van dat wegpompen: de grond droogt uit. Ik vind dat te veel hemelwater onnodig terechtkomt in het riool. 

‘Verander de wereld, begin bij jezelf.’ Ik heb ervoor gezorgd dat het water in mijn tuin de bodem ingaat. De buren, daarentegen, voeren het meteen af naar het riool – dat water ben je in de tuin kwijt. Ik praat nu over simpele tuintjes, van een paar vierkante meter. Daarvan zijn er in het land natuurlijk een paar honderdduizend. Dat is andere koek. 

Eind vorig jaar kreeg ik in Antwerpen te maken met de term ‘verblauwen’: een prachtige omschrijving. Eén van de oplossingen om dat te bewerkstelligen is het aanbrengen van een halfverharding – het liefst HanseGrand, natuurlijk – als fiets- of wandelpad. Overigens pocht bijna elke producent van halfverharding met de waterdoorlatende eigenschappen, maar dat valt in de praktijk behoorlijk tegen. Opdrachtgevers kunnen dan onbewust een verkeerde keuze maken. 

Ik zie gelukkig bij de beleidsmakers ook een verschuiving bij het aanleggen van plantsoenen en parken: niet meer met asfalt, beton of steen, maar met HanseGrand wandel- en fietspaden of parkeervakken realiseren. Het water vindt zijn weg in de bodem. Ook dat vind ik klimaatadaptief handelen. 

Water teruggeven zorgt dat de bodem levend blijft. Soms is het noodzakelijk om asfalt te leggen, met alle gevolgen van dien: geen beestjes of micro-organismen eronder, en op een warme zomerdag dode beestjes erop. De salamander, de kikker of het slangetje sterft vaak op het loeihete, zachte asfalt. Een halfverharding biedt uitkomst: 100% natuurlijk, doorlatend, en minder warm. 

Helaas is het nog niet geschikt voor intensief gebruik op bijvoorbeeld doorgaande wegen. Maar als het gaat om het bedenken van oplossingen, blijven mensen inventief: ideeën genoeg, nu nog voldoende medewerking en testprojecten. 

Gelukkig is het niet meer alleen ‘moeten’. Ik merk dat we met zijn allen ook anders ‘willen’ denken. Op die manier kunnen we nog heel lang op een duurzame manier blijven genieten.  

Onno Berens
Mede-eigenaar van Maccrox/HanseGrand BeNelux